Yetişkinlerde Zorbalık Ölçeği: Bir Uyarlama Çalışması

Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.7 Issue.1

Doi:10.35365/ctjpp.25.1.01

ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE

Yetişkinlerde Zorbalık Ölçeği: Bir Uyarlama Çalışması

The Adult Bullying Scale: An Adaptation Study

Gökçe Deniz Kadan¹, Füsun Gökkaya², Şeyma Tunçay³

Öz:

Bu çalışmanın amacı Baughmann ve arkadaşları tarafından geliştirilen Yetişkinlerde Zorbalık Ölçeği’ni (Bullying Questionnaire) Türk kültürüne uyarlamaktır. Araştırmanın örneklemini 18-64 yaş aralığındaki 542 yetişkin oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında katılımcıların sosyodemografik bilgilerini içeren araştırmacı tarafından hazırlanan Sosyodemografik Bilgi Formu, Yetişkinlerde Zorbalık Ölçeği (Bullying Questionnaire), Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri-II ile Karanlık Üçlü Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 ile AMOS 24 programları kullanılarak açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Verilerin faktör analizine uygunluğuna bakma amacıyla Kaiser-Meyer-Olkin (KMO=.940) katsayısı ve Bartlett Küresellik Testi (x2= 6150.337, sd=153, p<.05) hesaplanmıştır. Yapılan açımlayıcı faktör analizi ile ölçeğin, toplam varyansın %51.24’ünü açıklayan tek faktörlü ve 18 maddeden oluşan son haline karar verilmiştir. Açımlayıcı faktör analizi ile elde edilen sonuçların test edilmesi için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizinden elde edilen sonuçların (CMIN/DF= 5.021, GFI= .90, CFI= .92, NFI= .91, RMSEA= .09, RMR= .048) açımlayıcı faktör analizi bulguları ile uyumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ölçeğin geçerlik güvenirlik analizlerinde Cronbach’s alfa, madde toplam korelasyonu, test-tekrar test ve benzer ölçek geçerliği yöntemleri uygulanmıştır. Ölçeğin Cronbach’s alfa değeri .94 olarak hesaplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular alanyazın çerçevesinde tartışılmış, Yetişkinlerde Zorbalık Ölçeği’nin gerekli psikometrik özelliklere sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Yetişkin Zorbalığı, Zorba, Zorbalık, Geçerlik, Güvenirlik

¹MA., Cyprus International University, Faculty of Arts and Sciences, Clinical Psychology, Nicosia, TRNC, E-mail: [email protected], ORCID ID: 0009-0009-5994-4093

²Assist. Prof. Dr., İzmir Tinaztepe University, Faculty of Postgraduate Studies, Psychology Department, İzmir, Turkey, E-mail: [email protected], ORCID ID: 0000-0002-9392-0724.

³PhD Student, Istanbul Arel University, Faculty of Arts and Sciences, Psychology, Istanbul, Turkey, E-mail: [email protected], ORCID ID: 0000-0003-3551-3503.

Address of Correspondence/Yazışma Adresi: Şeyma Tunçay, PhD Student, İstanbul Arel University, Psychology Doctorate Programme, Merkez Efendi District, Eski Londra Asphalt Street, No 1/3, 34010 Zeytinburnu/Istanbul. E-mail: [email protected], ORCID ID: 0000-0003-3551-3503

Date of Received/Geliş Tarihi: 13.09.2024, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 11.12.2024, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 21.12.2024, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 20.03.2025

Citing/Referans Gösterimi: Deniz Kadan, G., Gökkaya, F., & Tunçay, Ş. (2025). The Adult Bullying Scale: An Adaptation Study, Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology 7(1), 3-12

© 2025 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/