TürkçeDoi:10.35365/ctjpp.24.4.09
ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE
Film Karakterleri İncelemelerinde Psikanalizin Bir Yöntem Olarak Kullanımı: Sibel Filmi Örneği
The Use of Psychoanalysis as A Method in the Analysis of Film Characters: The Case of Sibel Film
Tuğba Elmacı1, Gülseren Dinvar Pekşen2, Tolga Barman3
Özet:
Avusturyalı nörolog Sigmund Freud psikiyatri literatürüne önemli bir kuram olarak psikanalizi kazandırmış, öznenin yetişkinlik dönemindeki sorunlu eylemlerinin kaynaklarını dönemine göre oldukça sıra dışı bir şekilde açıklamaya çalışmıştır. Bu çalışma sıra dışı, nevrotik karakterler içeren filmlerin çözümlenmesinde bir metod olarak psikanaliz kavramlarının, öykü evrenindeki nevrotik davranışların kökenini açıklamak için kullanılan en kapsamlı psikolojik çözümleme aracı olduğunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda 2018 yılında çekilen Sibel filminin ana karakteri olan Sibel’in psikanalitik olarak çözümlemesi yapılmıştır. Sibel karakterinin dilsizlik üzerinden ötekileştirilme süreci, sergilediği nevrotik davranışlarının patolojik kaynakları; filminin öykü evreninde Lacancı terminolojide neye tekabül ettiği, psikanalizin yukarıda ifade edilen temel kavramları ile açıklanmaya çalışılmıştır. Sibel gibi nevrotik olarak sorunlu bir karakterin ilk nesne kaybı, narsistik fantezi ile gerçekleştirdiği kristalize hal, simgeselin içine dahil olamayışın kendisini sürüklediği nevrozlar bütününe bakıldığında, ciddi fiksasyonlara kaynaklık eden bir bilinçdışı örüntüsü ile karşılaşılmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi ile psikanalitik yöntem birarada kullanılmıştır. Bu çalışma ile psikanalizin nevrotik özellikler gösteren film karakterleri açısından bir değerlendirme yöntemi olarak kullanılması, felsefi bir yaklaşım olmanın ötesinde film karakterlerinin kendisinin bizzat analizan olduğu, film eleştirmeninin de bir analist olarak kendisini konumlandırmasını sağlayan tüm unsurları içerdiği görülmüştür.
Anahtar Kelimeler: Sibel filmi, Psikanaliz, Freud, Lacan, Bilinçdışı.
[1]Assoc. Prof. Dr., Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Communication, Department of Radio, Television and Cinema, Çanakkale, Türkiye, email: [email protected] , Orcid Id: 000-0002-8545-2836.
2Res. Asst. PhD, Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Communication, Department of Radio, Television and Cinema, Çanakkale, Türkiye, email: [email protected], Orcid Id: 0000-0002-5147-3014
3Res. Asst. PhD, Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Communication, Department of Radio, Television and Cinema, Çanakkale, Türkiye, email: [email protected], Orcid Id: 0000-0001-7938-5780
Address of Correspondence/Yazışma Adresi: Tuğba Elmacı, Çanakkale Onsekiz Mart University, Faculty of Communication, Department of Radio, Television and Cinema, Çanakkale, Türkiye, e-mail: [email protected]
Date of Received/Geliş Tarihi: 07.04.2024, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 15.08.2024, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 13.11.2024, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 20.12.2024
Citing/Referans Gösterimi: Elmacı, T., Dinvar-Pekşen, G. & Barman, T. (2024). The Use of Psychoanalysis as A Method in the Analysis of Film Characters: The Case of Sibel Film, Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 6(4): 368-374
© 2024 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/