TürkçeCyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.6 Issue.2
Doi:10.35365/ctjpp.24.2.04
ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE
Çocuklarına Kanser Teşhisi Konmuş Ailelerde Stres, Bakım Verme Yükü ve Aile İşlevselliği
Stress, Caregiving Burden and Family Functioning in Families Whose Children Have Been Diagnosed with Cancer
Çağla Özkan1, Gönül Taşçıoğlu2, Hande Çelikay Söyler3
Özet:
Bir çocuğun kanser tanısı alması, aileleri için son derece zorlayıcı bir süreçtir. Bu süreçte, yaşanan stresin ve bakım yükünün artmasıyla birlikte aile işlevselliği de önemli ölçüde etkilenir. Bu araştırmada kanser tanısı almış çocuğu olan ailelerin stres düzeyleri, bakım verme yükü ve aile işlevselliği arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel araştırma modelinde tasarlanmış olup, ilişkisel tarama yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye ve Kıbrıs’taki pediatrik onkoloji ve/veya hematoloji kliniği bulunan hastanelerde tanı almış çocukların aileleri oluşturmaktadır. Araştırma verileri, kanser tanısı almış çocuğu olan ebeveynler üzerinden toplanmış olup, çalışmaya 24-52 yaş aralığında 140 (131 kadın, 9 erkek) katılımcı dahil edilmiştir. Araştırma verilerini toplamak için katılımcılara Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Bakım Verme Yükü Ölçeği, Algılan Stres Ölçeği ve Aile Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, ebeveynlerin cinsiyet, öğrenim durumu, çalışma durumu ve gelir düzeyine göre “Bakım Verme Yükü Ölçeği” puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklar tespit edilmiştir. Ayrıca, eşle olan ilişkiyi olumsuz etkileme durumuna göre, “Algılanan Stres Ölçeği” genelinden ve ölçekteki yetersiz özyeterlik algısı ve stres/rahatsızlık algısı puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı farklar saptanmıştır. Bu bağlamda, kanserli çocuğu olan ailelerin stres düzeylerini azaltmaya yönelik destek programları ve danışmanlık hizmetleri sağlanması, hastanede yatan çocuklara refakat eden ebeveynlere destek ve rehberlik sunulması ve devlet politikalarının süreğen hastalığa sahip çocukların bakım verenleri için tekrardan değerlendirilmesi önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı kanserleri, Stres, Bakım verme yükü, Aile işlevselliği.
1MSc, Near East University, Department of Psychology, Nicosia-TRN Cyprus, e-mail: [email protected], Orcid Id; 0009-0003-1512-2107
2Asist. Prof. Dr., University of Kyrenia, Department of Psychology, Kyrenia-TRN Cyprus, e-mail: [email protected], Orcid Id; 0000-0001-7334-9586
3Assoc. Prof. Dr., Near East University, Department of Psychology, Nicosia-TRN Cyprus, e-mail: [email protected], Orcid Id; 0000-0001-6735-1321
Address of Correpondence/Yazışma Adresi: Çağla Özkan, Yakın Doğu Üniversitesi Psikoloji Bölümü Lefkoşa, Cyprus e-mail: [email protected]
Date of Received/Geliş Tarihi: 13.09.2024, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 08.05.2024, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 11.06.2024, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 26.06.2024
Citing/Referans Gösterimi: Özkan, Ç., Taşçıoğlu, G., & Söyler, H. Ç. (2024). Stress, Caregiving Burden and Family Functioning in Families Whose Children Have Been Diagnosed with Cancer Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 6(2): 137-146
© 2024 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/