Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.5 Issue.3

Doi:10.35365/ctjpp.23.3.04

ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE

Belirsizliğe Tahammülsüzlüğün Toplumsal Cinsiyet, KOVİD-19 Yüklemeleri ve KOVİD-19 Fobisi ile İlişkisi

The Relationship Intolerance of Uncertainty with Gender, COVID-19 Attributions and COVID-19 Phobia

Aysel Gürel Kayaoğlu1

Özet:

Kovid-19 pandemisi modern toplumun sürekliliğinde büyük bir kırılma yaratarak pandeminin en temel duygusu olan belirsizliği ortaya çıkarmıştır. Belirsizliğe tahammülsüzlük olarak işevuruklaştırılan belirsizliğin daha çok psikopatolojik değişkenlerle (anksiyete, depresyon vb.) ilişkisi araştırılmış, belirsizliğe sosyal psikolojik açıdan yaklaşılmamıştır. Bu çalışmanın amacı belirsizliğe tahammülsüzlüğün ve Kovid-19 korkusunun sosyal kimlikler (toplumsal cinsiyet, yaş, iş/meslek vb.) aracılığıyla farklı biçimde deneyimlenip deneyimlenmediğini, belirsizliğe tahammülsüzlüğün Kovid-19 pandemisine ilişkin nedensel yüklemelerle ilişkili olup olmadığını ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün Kovid-19 korkusunu ne derece yordadığını saptamaktır. Araştırmanın örneklemini 20-65 yaş arasında toplam 208 (130 kadın %62.5, 78 erkek %37.5) katılımcı oluşturmuştur. Dört veri toplama aracıyla (Katılımcıların sosyal kategori üyeliklerine ilişkin anket, nedensel yükleme anketi, Kovid-19 Fobisi Ölçeği ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği) toplanan çalışma verileri Sosyal Bilimler için İstatistik (SPSS) 25.00 Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda kadınların erkeklere göre daha yüksek düzeyde Kovid-19 fobisi olduğu, genç kadınların ileri yaştaki kadınlara göre daha belirsizlik tahammülsüzlük (ileriye yönelik belirsizlik alt boyutunda) düzeyinin olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonuçları belirsizliğe tahammülsüzlüğün bazı nedensel yüklemeler ile diğerlerine göre daha yüksek düzeyde ilişkili olduğunu ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün her iki cinsiyette Kovid-19 fobisini önemli derecede yordadığını, ama kadınlardaki yordama gücünün daha güçlü olduğunu göstermiştir. Araştırma sonuçları sadece Kovid-19 pandemisinin sosyal psikolojik analizi açısından değil, daha genel bir afet sosyal psikolojisi çerçevesi açısından da değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Kovid-19 fobisi, belirsizliğe tahammülsüzlük, Kovid-19 yüklemeleri, sosyal kimlik

1PhD, Anadolu University, Faculty of Communication Sciences, Department of Communication Design and Management, Eskişehir-Turkey, [email protected], Orcid; 0000-0003-2281-5078

Address of Correspondence/Yazışma Adresi: Aysel Gürel Kayaoğlu, Anadolu University, Faculty of Communication Sciences, Department of Communication Design and Management, Eskişehir-Turkey, E-mail: [email protected]

Date of Received/Geliş Tarihi: 17.04.2023, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 23.08.2023, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 13.09.2023, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 22.09.2023

Citing/Referans Gösterimi: Gürel-Kayaoğlu, A. (2023). The relationship intolerance of uncertainty with gender, COVID-19 attributions and COVID-19 phobia. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 5(3): 218-227

© 2023 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/