TürkçeCyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.4 Issue.4
Doi:10.35365/ctjpp.22.4.01
ARAŞTIRMA YAZISI / RESEARCH ARTICLE
Akıllı Telefon Bağımlılığı Üzerinde Dijital Sosyal Baskının Rolünü Keşfetmek
Exploring the Role of Digital Social Pressure on Smartphone Addiction
Ali Dula1, Şakir Güler2
Özet:
Akıllı telefon başta olmak üzere 21. yüzyıl teknolojilerini kullanmayan kişiler, ağ toplumu tarafından bu teknolojileri kullanmaları yönünde, bilinçsiz bir biçimde teşvik edilmektedir. Bu nedenle insanlar günümüzde yalnızca dijital teknolojileri kullanmakla kalmayıp aynı zamanda dijital etkileşim ağlarının etkisiyle bir sosyal baskıya da maruz kalmaktadır. Dolayısıyla akıllı telefon bağımlılığının arkasında yatan faktörlerden önemli bir tanesi de toplumda hissedilen dijital sosyal baskıdır. Buna rağmen dijital sosyal baskının rolünü sorgulayan araştırmalar oldukça sınırlıdır. Söz konusu sınırlı tartışma ortamına katkı sağlayabilmek amacıyla bu araştırmada “dijital sosyal baskının” akıllı telefon bağımlılığı üzerindeki etkisi Yapısal Eşitlik Modeli ile keşfedilerek literatüre ampirik kanıtlar sunulmaktadır. Küme örneklem yöntemiyle seçilen 620 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Dijital Sosyal Baskı Ölçeği ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeğini içeren anket formuyla toplanmıştır. Değişkenler arasındaki nedensel ilişkiyi gösterebilmek amacıyla veriler, YEM ile analiz edilmiştir. Sonuçlar dijital sosyal baskının akıllı telefon bağımlılığı üzerinde oldukça güçlü pozitif bir etkisi olduğunu göstermektedir. Eğitim düzeyi arttıkça dijital sosyal baskının arttığı, akıllı telefon bağımlılığının ise azaldığı gözlenmiştir. Whatsapp/Telegram gibi mesajlaşma uygulamalarının mecburen yoğun bir biçimde kullanıldığı teşhis edilmiştir. Dijital sosyal baskıyı önlemeye yönelik çeşitli eğitimlerin düzenlenmesi, akıllı telefon bağımlılığının olumsuz etkilerini azaltabilmek için oldukça önemlidir. Böylece bireysel ve toplumsal refahın iyileştirilebileceği varsayılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: dijital sosyal baskı, akıllı telefon bağımlılığı, dijital teknoloji, sosyal medya
*This study was accepted as oral presentation in congress: 2nd Current Issues in Business and Economic Studies, London UK, 2022
1PhD, AAB University, Faculty of Komunikimit Masiv, Department of Gazetari, Prishtinë-Kosovo, [email protected] Orcid; 0000-0003-3988-2824
2Assoc. Prof., Süleyman Demirel University, Faculty of Communication, Isparta-Turkey, [email protected], Orcid; 0000-0002-7365-6639
Address of Correspondence/Yazışma Adresi: Şakir Güler, Süleyman Demirel University, Faculty of Communication, Isparta-Turkey, E-mail: [email protected]
Date of Received/Geliş Tarihi: 02.08.2022, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 19.09.2022, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 13.10.2022, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 06.12.2022
Citing/Referans Gösterimi: Dula, A. & Güler, Ş. (2022). Exploring the Role of Digital Social Pressure on Smartphone Addiction, Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 4(4): 306-314
© 2022 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/