TürkçeCyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology Vol.3 Issue.2
Doi:10.35365/ctjpp.21.2.16
DERLEME YAZISI / REVIEW ARTICLE
Marcia’dan Günümüze: Statü ve Süreç Modelleri Bağlamında Bir Derleme
From Marcia to the Present: A Review in the Context of Status and Process Models
Meva Demir Kaya1, Figen Çok2
Özet:
Erikson’un çalışmalarıana dayanan Marcia’nın Kimlik Statüleri kuramı, birçok kimlik araştırmasına temel oluşturmaktadır. Marcia’nın tanımlamış olduğu statülerden en bilinen kategoriyi her ne kadar kimlik statüleri oluştursa da, ileri ergenlikten yaşlılık dönemine kadar her bir evreye özgü statüler bulunmaktadır. Söz konusu statüler, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla bireylerin anlatılarına dayandığından, kimlik çalışmalarında oldukça yeni bir alan olan anlatı kimlik yaklaşımı dikkat çekmektedir. Kişisel amaç, bütünlük ve anlam oluşturma gibi işlevlere sahip olan anlatı kimlik yaklaşımı; diğer kimlik çalışmalarında olduğu gibi, Erikson’un çalışmalarına dayanmaktadır. Bu kapsamda Marcia, yapmış olduğu görüşmelerde hem Erikson’un çalışmalarına dayanan anlatı kimlik yaklaşımını hem de Erikson’un kimlik gelişimine ilişkin açıklamalarını ele almıştır. Öte yandan Marcia’nın görüşlerinden etkilenen ve son yıllarda kimlik gelişiminde sürece odaklanan modeller de kimlik alanyazınına ilişkin güncel bilgiler sağlamaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, öncelikle psikososyal evrelerdeki statülerin her biri ele alınmakta, ardından anlatı kimlik yaklaşımına ilişkin kuramsal temel sunulmaktadır. Son olarak, kimliği süreç bağlamında ele alan beş boyutlu kimlik biçimlenmesi modeli ile üç boyutlu kimlik gelişimi modeli yer almaktadır.
Anahtar sözcükler: Psikososyal Evrelerdeki Statüler, Anlatı Kimlik, Süreç Modelleri
1 Asst. Prof. Dr., Ataturk University, Faculty of Literature, Department of Psychology, Erzurum-Turkey,.Orcid İd: https://orcid.org/ 0000-0002-1174-6305
1 Prof. Dr., Baskent University, Faculty of Education, Department of Educational Sciences, Ankara-Turkey,. Orcid İd: https://orcid.org/ 0000-0003-2406-1345
Address of Correspondence/Yazışma Adresi: Ataturk University, Faculty of Literature, Department of Psychology, Erzurum-Turkey, E-mail: [email protected]
Date of Received/Geliş Tarihi: 12.03.2021, Date of Revision/Düzeltme Tarihi: 04.04.2021, Date of Acceptance/Kabul Tarihi: 10.05.2021, Date of Online Publication/Çevirimiçi Yayın Tarihi: 01.06.2021
Citing/Referans Gösterimi: From Marcia to the Present: A Review in the Context of Status and Process Models, Cyprus Turkish Journal of Psychiatry Kaya, D.M., Çok, F. (2021). & Psychology, 3(2): 144-152.
© 2020 Yazar (lar). Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü / Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi (www.ktppdergisi.com) tarafından yayınlanmıştır. Bu makale, Creative Commons Attribution 4.0 lisansının hüküm ve koşulları altında dağıtılan, orijinal çalışmanın uygun şekilde alıntılanması ve ticari amaçla kullanılmaması koşuluyla, herhangi bir ortam veya formatta kullanıma, paylaşmaya, uyarlamaya, dağıtmaya ve çoğaltmaya izin veren açık erişimli bir makaledir. https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/